Εναλλακτικός τουρισμός

Αγροτουρισμός

Ο άνθρωπος επιστρέφει στη φύση, από την οποία έχει αποκοπεί, εξαιτίας του τρόπου ζωής του.

Στις μονάδες αυτές βιώνει κανείς ένα ξεχασμένο τρόπο ζωής για το σύγχρονο άνθρωπο, αισθάνεται τη χαρά της δημιουργίας καθώς συμμετέχει στη διαδικασία καλλιέργειας της γης ή σε κτηνοτροφικές εργασίες. Εδώ, απλές τροφές, όπως το ψωμί, τα λαχανικά και τα φρούτα είναι κάτι παραπάνω από νόστιμα και είναι αποτέλεσμα προσωπικής εργασίας.

Τρύγος

Ο ΟΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

Πλήθος αναφορών υπάρχουν από τα μινωικά χρόνια, για την καλλιέργεια των αμπελιών και την οινοποίηση. Μινωικές ποικιλίες καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα, στα ίδια χώματα και πολλές φορές με την ίδια σχεδόν διαδικασία παραγωγής. Σχεδόν κάθε κρητικό σπίτι έχει το δικό του κρασί. Οι καλλιεργητικές φροντίδες του αμπελιού, αρχίζουν μετά τον τρύγο με το βασικό κλάδεμα. Το κυρίως κλάδεμα γίνεται, ανάλογα με την περιοχή και το υψόμετρο, Γενάρη ή Φλεβάρη, ακολουθούν φρεζαρίσματα, κορφολόγημα των βλαστών, θειαφίσματα, και ίσως αραίωμα των σταφυλιών.
Η ωρίμανση και ο τρύγος πραγματοποιούνται ανάλογα με την ποικιλία και το υψόμετρο της περιοχής από το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου μέχρι και τις αρχές του Οκτώβρη. Μέχρι τότε το αμπέλι απαιτεί συνεχή επίβλεψη και ενασχόληση, για την πρόληψη των διαφόρων ασθενειών.
Η κοινωνική διάσταση του τρύγου προσφέρει μια χαρακτηριστική εικόνα της αγροτικής ζωής στην Κρήτη.Από τα χαράματα φίλοι και συγγενείς τρυγούν και κουβαλούν τα σταφύλια. Όταν ο τρύγος τελειώσει, τα σταφύλια πιέζονται στο πατητήρι είτε μηχανοκίνητα, είτε πολλές φορές ακόμη και με τα πόδια και παράγεται ο “μούστος”. Η μεγάλη ηλιοφάνεια στην Κρήτη δίνει στον μούστο συνήθως αρκετά ζάχαρα και έτσι έχουμε και αρκετά υψηλόβαθμα κρασιά.
Αυτή είναι και η στιγμή που η νοικοκυρά θα πάρει μούστο από το πατητήρι, θα «κόψει» τον βρασμό του με στάχτη και θα ψήσει την μουσταλευριά προσθέτοντας καρύδια, αμύγδαλα, σουσάμι και κανέλα. Όταν τελειώσει από το πατητήρι, ο μούστος μπαίνει στα βαρέλια ή παραμένει στο πατητήρι για κάποιες ώρες για να πάρει χρώμα και τανίνες. Τότε έρχεται η ώρα της γιορτής. Όλοι κάθονται στο πλούσιο τραπέζι με τα καλύτερα κρασιά του σπιτιού και εύχονται στον νοικοκύρη. Η κούραση της ημέρας μετατρέπεται σε διάθεση για τραγούδι και χορό.

Τσικουδία – Ρακοκάζανα

Το βρεγμένο χώμα μυρίζει παντού. Σιγά- σιγά αρχίζουν οι προετοιμασίες για το μάζεμα της ελιάς. Τα στέμφυλα (στράφυλα), τα υπολείμματα των σταφυλιών μετά το πάτημα δηλαδή, έχουν σφραγιστεί στα βαρέλια και μετά την ολοκλήρωση της ζύμωσης είναι έτοιμα για την απόσταξη. Η τσικουδιά (ή ρακή), σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, πρέπει να έχει 37,5% αλκοόλη και η μέγιστη περιεκτικότητά της σε μεθανόλη να μην υπερβαίνει τα 8 γρμ. ανά λίτρο.

Η απόσταξη σε όλη την Ελλάδα επιτρέπεται μόνο με σχετική άδεια. Σε όλα τα χωριά υπάρχουν “άμβυκες”, τα γνωστά καζάνια, στα οποία μπαίνουν τα στέμφυλα και το υγρό των βαρελιών, σφραγίζονται ερμητικά και έπειτα βράζουν για να φθάσει η θερμοκρασία στους κατάλληλους βαθμούς, ώστε να αρχίσει η απόσταξη. Από το καπάκι του καζανιού ξεκινά μια σωλήνα η οποία συνήθως ψύχεται εξωτερικά με νερό, για να υγροποιηθεί ο ατμός που βγαίνει έπειτα ως τσικουδιά.

Το «πρωτοράκι» είναι το πρώτο απόσταγμα το οποίο τρέχει από το καζάνι και είναι ιδιαίτερα υψηλόβαθμο. Στην Κρήτη, σε αρκετά χωριά, αποστάζονται ακόμη μούρα και παράγεται η μουρνόρακη. Παλαιότερα γινόταν και απόσταξη από κούμαρα, για την κουμαρόρακη. Όποιος αποστάζει, συνήθως καλεί φίλους και στο φθινοπωρινό τοπίο στήνονται ψησταριές με τα κάρβουνα από τη φωτιά του καζανιού και πρόχειρα τραπέζια με κρητικούς μεζέδες: άγρια μανιτάρια, κάστανα, καλλιτσούνια, και χόρτα, όλα χαρακτηριστικά προϊόντα της συγκεκριμένης εποχής του χρόνου. Ακόμη και σήμερα η παράδοση συνεχίζεται δείχνοντας μέσα από τις αγροτικές δραστηριότητες πόσο σημαντικό στοιχείο είναι η συνεύρεση των ανθρώπων για την κρητική κοινωνία.

Θρησκευτικά έθιμα

Παλιότερα για να πάει καλά η χρονιά έπρεπε να κάνουν ποδαρικό στα σπίτια ζώα λευκού χρώματος (πρόβατα, αγελάδες), ενώ ακόμη και σήμερα επιβιώνει το κρέμασμα της σκιλλοκρεμμύδας στην πόρτα του σπιτιού, ως σύμβολο αθανασίας, και της σφαγής του χοίρου. Ένα από τα πιο αξιόλογα σύγχρονα χριστουγεννιάτικα έθιμα είναι η παρακολούθηση της Θείας Λειτουργίας σε μια αληθινή φάτνη στο σπήλαιο της Μαραθοκεφάλας.

Έθιμα με τις ρίζες τους από τα βάθη των αιώνων για την ίαση των ασθενών είναι ακόμη ζωντανά. Στα Σφακιά οι πιστοί αφιερώνουν στην εκκλησία τα ζυμαρένια ανθρωπάκια του Αγίου Αντωνίου για να γιατρέψουν τις ασθένειές τους, ενώ στον Ψηλορείτη ανθρωπόμορφοι άρτοι, τα λαζαρόψωμα, αφιερώνονται στα μνημόσυνα. Παλαιότερα στο πανηγύρι της Αγίας Πελαγίας έθαβαν τα ασθενικά μέλη του σώματος στην άμμο της παραλίας για να γίνουν καλά, ενώ στον Άγιο Φανούριο Αχλαδέ οι πιστοί τοποθετούν ρούχα από τα σημεία του σώματος που νοσούν σε ένα δέντρο. Στον Κόφινα αναβιώνει το έθιμο δενδρολατρείας με τους καρπούς τριών δέντρων να μοιράζονται στους πιστούς.

Τις Απόκριες, σε πολλά χωριά, με κύριο τη Γέργερη, αναβιώνουν έθιμα από το μακρινό παρελθόν. Οι Αρκουδιάρηδες που φορούν προβιές ζώων και κουδούνια, οι μουτζουρωμένοι Λεράδες, η Σιβιανή μάσκα φτιαγμένη από ρίζα αθανάτου, η Καμήλα, ο Καδής, είναι λίγα από τα παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα.

Το Πάσχα επικρατούν μερικά από τα πιο ιδιαίτερα έθιμα, όπως ο πλειστηριασμός του Σταυρού, το πέρασμα των προβάτων κάτω από τον επιτάφιο, το κάψιμο του Ιούδα με τη μεγάλη φουρνάρα, η μεταφορά του Αγίου Φωτός από τους πιστούς στο σπίτι τους χωρίς να μιλούν και η τοποθέτηση κόκκινων αυγών στους τάφους. Κατά το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο Μαρμακέτο ξανανθίζουν οι ξηραμένες ορχιδέες που στόλιζαν τον επιτάφιο το Πάσχα, ενώ στον Άγιο Θωμά και στα Αστερούσια κυκλώνουν τα χωριά και τους ναούς με κερωμένο σχοινί για να κρατήσουν το κακό μακριά, αναβιώνοντας πανάρχαιες συνήθειες.

Ο Κλήδονας εορτάζεται την ημέρα του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, στα τέλη Ιουνίου και αναβιώνει διαμέσου των πολιτιστικών συλλόγων. Κατά τη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος πιστοί αφιερώνουν τα πιο γινωμένα σταφύλια στην εκκλησία, για να ευλογηθούν τα αμπέλια τους, ενώ την ίδια μέρα στην κορυφή του Αφέντη της Δίκτης, οι πιστοί σκαλίζουν το χώμα για να βρουν νομίσματα που τα κρατούν ως φυλακτό. Την ημέρα του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή σε όλη την Κρήτη ανοίγουν τα βαρέλια με το κρασί.

Οικοτουρισμός

Ο οικοτουρισμός («τουρισμός φύσης» ή «φυσιολατρικός τουρισμός») αποτελεί μια μορφή τουρισμού η οποία συνδέεται με διάφορες μορφές τουριστικής δραστηριότητας στη φύση.

Πρόκειται για δραστηριότητες που δεν συμβάλουν απαραίτητα στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά περιλαμβάνουν όλες εκείνες τις δραστηριότητες που διοργανώνονται στο φυσικό περιβάλλον. Το πλούσιο και προικισμένο φυσικό περιβάλλον της Κρήτης ενδείκνυται για πλήθος δραστηριοτήτων.

Αθλητικός Τουρισμός

ΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΞΑΣΚΗΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΠΟ ΤΑ ΑΓΑΠΗΜΕΝΑ ΤΟΥΣ ΑΘΛΗΜΑΤΑ Η ΝΑ ΜΥΗΘΟΥΝ ΣΕ ΝΕΑ.

Κάθε χρόνο οι ναυταθλητικοί σύλλογοι του νησιού διοργανώνουν ιστιοπλοϊκούς αγώνες ανοικτής θαλάσσης, J24, Regatta και Laser. Επίσης, τα σύγχρονα γήπεδα μπάσκετ, φιλοξενούν αγώνες ακόμη και σε επίπεδο εθνικών ομάδων, ενώ σύλλογοι πολεμικών τεχνών φιλοξενούν σπουδαίες διοργανώσεις παγκοσμίου βεληνεκούς. Αντίστοιχα είναι τα πράγματα σε αγωνίσματα στίβου, μαραθωνίου και ορεινού τρεξίματος.

Εκτός από τα συνηθισμένα αθλήματα, για τα οποία υπάρχουν υποδομές σε όλες τις γωνιές του νησιού, υπάρχει η δυνατότητα ενασχόλησης με πολλά –λιγότερο- διαδεδομένα, αλλά εξίσου συναρπαστικά αθλήματα. Τα τελευταία χρόνια λειτουργούν αρκετές πολύ καλά οργανωμένες πίστες paintball. Αντίστοιχα υπάρχουν σωματεία σκοποβολής, τοξοβολίας και ξιφασκίας. Στις πόλεις και σε μερικά μεγάλα ξενοδοχεία λειτουργούν κέντρα bowling που συχνά διοργανώνουν εθνικούς, ακόμα και διεθνείς αγώνες. Ακόμη υπάρχουν πολλές πίστες kart και τηλεκατευθυνόμενων οχημάτων. Στην Ελούντα λειτουργεί ένα γήπεδο γκολφ 9 οπών, ενώ σύντομα αναμένεται να επαναλειτουργήσει το γήπεδο 18 οπών στη Χερσόνησο.

Καταδυτικός Τουρισμός

H ΚΡΗΤΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ.
Όταν λέμε καταδυτικό τουρισμό τι εννοούμε
Ο καταδυτικός τουρισμός αποτελεί έναν τομέα του τουρισμού ιδιαίτερα ποιοτικό, καθώς ελκύει άτομα που θεωρούνται υψηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου. Αριθμεί περισσότερους από 25 εκατομμύρια τουρίστες παγκοσμίως (Πιστοποιημένοι αυτοδύτες) εκ των οποίων 4 εκατομμύρια είναι Ευρωπαίοι. Οι αυτοδύτες πραγματοποιούν ένα ταξίδι με 7 έως 10 διανυκτερεύσεις κάθε χρόνο, δαπανώντας σημαντικά ποσά.
Διεθνείς μελέτες δείχνουν πως οι ερασιτέχνες δύτες είναι άνθρωποι υψηλού μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου, που σέβονται το φυσικό περιβάλλον και δεν διστάζουν να ταξιδεύουν σε πολύ μακρινούς προορισμούς, πραγματοποιώντας πολυήμερες διαμονές καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Ο καταδυτικός τουρισμός είναι ένα είδος τουρισμού το οποίο έχει τεράστιες αναπτυξιακές προοπτικές για τη χώρα μας.

Η Κρήτη, μπορεί να συγκροτήσει έναν ιδιαίτερα αξιόλογο πόλο καταδυτικού τουρισμού καθώς διαθέτει ένα σπάνιο φυσικό θαλάσσιο περιβάλλον και ενδιαφέροντες βυθούς, γεμάτους υφάλους, σπήλαια, ναυάγια αλλά και ένα πλήθος βραχονησίδων.
Περιτριγυρισμένη από κρυστάλλινα καθαρά νερά είναι ένας παράδεισος στην καρδιά της Μεσογείου. Ο καταδυτικός τουρισμός στη χώρα μας έκανε τα πρώτα δειλά βήματά του, μόλις στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Ο μεγαλύτερος αριθμός καταδυτικών κέντρων και κέντρων εκπαίδευσης βρίσκεται στην Κρήτη, στην Κέρκυρα και στην Αθήνα – Πειραιά.
Οι ελληνικές θάλασσες γενικότερα αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, καθώς στα βάθη τους υπάρχουν βυθισμένες πόλεις, παράκτιοι προϊστορικοί οικισμοί, πύργοι, ναυάγια πλοίων, αρχαία λιμάνια. Σύμφωνα με δημοσιεύματα από τις πιο αξιόλογες προσπάθειες εντοπισμού και ανεύρεσης ναυαγίων στην Ελλάδα ήταν αυτή του διάσημου γάλλου εξερευνητή Ζακ Υβ Κουστώ με το γνωστό πλοίο «Καλυψώ».
Το 1975 το υπουργείο Εξωτερικών και ο ΕΟΤ προσκάλεσαν τον Κουστώ στην Ελλάδα προκειμένου να γυρίσει ταινίες με θέμα την «Αναζήτηση της Ατλαντίδας». Στην αποστολή συμμετείχαν έλληνες αρχαιολόγοι καθώς και πολυμελής ερευνητική ομάδα από το νεοιδρυθέν Ινστιτούτο Ενάλιων Αρχαιολογικών Ερευνών (Ι.ΕΝ.Α.Ε.). Οι έρευνες του Κουστώ έγιναν σε αρκετές περιοχές μεταξύ των οποίων και στην Κρήτη: στο Ηράκλειο, στο νησιά Δία και Ψείρα, στον Κάβο Σίδερο και στον Όρμο της Αγίας Πελαγίας. Τα ευρήματα της αποστολής ήταν ιδιαίτερα σημαντικά καθώς παρείχαν πληροφορίες για τη νεολιθική περίοδο, κάλυπταν την αρχαιότητα και έφταναν μέχρι το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο ακατοίκητο νησάκι Δία, απέναντι από το Ηράκλειο, βρέθηκαν τέσσερα αρχαία ναυάγια, βενετσιάνικες άγκυρες και ένα υποθαλάσσιο λιμάνι ηλικίας 3.000 χρόνων.
Πολύ σημαντική ανακάλυψη ήταν το “λείψανο” της υποναυαρχίδας “La Therese” του γαλλικού στόλου η οποία βυθίστηκε πριν 344 χρόνια. Τα μυστικά του πλοίου παρέμειναν για αιώνες στο βυθό ως το 1976 όπου ο Ζακ Υβ Κουστώ μαζί με την ομάδα του (μεταξύ των οποίων και κρητικοί αυτοδύτες) ανέσυραν 129 αντικείμενα καθημερινής χρήσης όπως νομίσματα αλλά και πολεμικό υλικό (κυρίως βόλια). Αυτό όμως που οδήγησε στην ταύτιση τους με το “La Therese” ήταν ένα μπρούτζινο κανόνι με το έμβλημα του Καρολου του 9ου της Γαλλίας και τα προσωπικά αντικέιμενα του Δούκα Navaille. Αρκετά από τα ευρήματα σήμερα φυλάσσονται στο φρούριο «Κούλες» στο λιμάνι Ηρακλείου αλλά και το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.

Θα πρέπει να επισημάνουμε οτι η ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας δίνει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία τη δυνατότητα να δεσμεύει κάθε σπιθαμή των ελληνικών θαλασσών και να επιτρέπει τις καταδύσεις μόνο σε συγκεκριμένα και περιορισμένα σε έκταση και αριθμό σημεία. Επίσης σύμφωνα με το άρθρο που αφορά την ενάλια νομική προστασία και διαχείριση, η εφορία εναλίων αρχαιοτήτων, χαρακτηρίζει “ιστορικό” κάθε ναυάγιο άνω των 50 ετών και η κατάδυση απαγορεύεται σε ακτίνα 300 μέτρων μακριά από αυτό.
Οι περισσότεροι από τους δύτες όμως διαφωνούν με αυτή την απόφαση και ζητούν η εφορεία εναλίων αρχαιοτήτων να υποδείξει ποιο κομμάτι της θάλασσας και του βυθού είναι αρχαιολογικός χώρος, αφήνοντας το υπόλοιπο ελεύθερο για τους λάτρεις του υγρού στοιχείου και της ζωής που κρύβει μέσα του. Πέρα όμως από αυτές τις βυθισμένες πολιτείες, ο απλός κολυμβητής μπορεί εύκολα να διαπιστώσει την ομορφιά του βυθού και την πλούσια υποθαλάσσια ζωή στις περισσότερες από τις παραλίες της Κρήτης.

Θεραπεία και Τουρισμός

ΤΟ ΗΠΙΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ, ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ, ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΤΟ ΝΗΣΙ ΕΝΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΠΟΥ ΣΥΝΔΥΑΖΕΙ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΕ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ.
Ο ιατρικός τουρισμός αποτελεί μια ανερχόμενη δύναμη τα τελευταία χρόνια. Σήμερα, πολλές ασθένειες αποδίδονται σε ψυχολογικούς παράγοντες, όπως το στρες, οι έντονοι καθημερινοί ρυθμοί, οι σύγχρονες απαιτήσεις, οι ανθρώπινες σχέσεις όπως αυτές προκύπτουν τα τελευταία χρόνια, η ανυπαρξία κοινωνικής συνοχής, στενών φιλικών και οικογενειακών δεσμών και τόσα άλλα.
Το κλίμα, η φύση, η θάλασσα, το περπάτημα, η περιπέτεια, ο αθλητισμός, ο ασκητισμός, η ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά, η ανακάλυψη, η ευεξία, η κρουαζιέρα, η διατροφή, η συμμετοχή, η αλλαγή περιβάλλοντος συντελούν στην ψυχική υγεία. Η Κρήτη αποτελεί ιδανικό προορισμό που συνδυάζει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά.

Επιπλέον, ασθενείς που μέχρι σήμερα δε μπορούσαν να κάνουν διακοπές σε άλλη πόλη, άλλη χώρα από αυτή που τους στηρίζει ιατρικά μπορούν πλέον στην Κρήτη να απολαύσουν τα αγαθά που όλοι οι άλλοι απολαμβάνουν απλόχερα, ενώ παράλληλα να κάνουν χρήση των υπηρεσιών υγείας που προσφέρονται σε ολόκληρη την Κρήτη.

Επίσης, το κλίμα στην Κρήτη χαρακτηρίζεται από μεγάλη ηλιοφάνεια με αναζωογονητικές ιδιότητες, συμβάλλοντας κατά πολύ ώστε τα ελληνικά κέντρα θαλασσοθεραπείας και spa που διαθέτουν τα ξενοδοχεία πολυτελείας να είναι εφάμιλλα των καλύτερων ανά τον κόσμο και να καθιστούν το νησί ένα μοναδικό προορισμό για spa hotels, wellness spa hotels, θεραπευτικό και τουρισμό υγείας γενικότερα.

Εναλλακτικές Δραστηριότητες

Αρώματα από το ζύμωμα και τον τρύγο, αγροτικές εργασίες σε απέραντους ελαιώνες και αμπέλια, περιπλάνηση στα ασβεστωμένα σοκάκια και τις πλατείες των χωριών, φωνές παιδιών που παίζουν αμέριμνα, βελάσματα ζώων. Εικόνες που σήμερα ακούγονται ως μακρινές αναμνήσεις. Κι όμως, ο επισκέπτης της Κρήτης μπορεί ακόμη και σήμερα να έρθει σε επαφή με αυτόν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής, επιλέγοντας να διαμείνει σε κάποιο από τα χωριά της υπαίθρου ή σε ένα από τα πολυάριθμα αγροτουριστικά καταλύματα σε όλες τις γωνιές του νησιού που προσφέρουν ανάλογες εμπειρίες.

Τα αγροτουριστικά καταλύματα και κάποιες εξειδικευμένες επιχειρήσεις παρέχουν σεμινάρια παραδοσιακής μαγειρικής, ζαχαροπλαστικής, ζυμώματος ψωμιού και συλλογής άγριων χόρτων, βοτάνων, μανιταριών, σαλιγκαριών και τρούφας. Παράλληλα, μπορεί κάποιος να συμμετέχει στη διαδικασία συλλογής του καρπού της ελιάς, της παραγωγής του ελαιόλαδου, της απόσταξης της ρακής, του τρύγου στα αμπέλια, του ξεμελιάσματος των κηρήθρων, της καλλιέργειας λαχανικών, της συλλογής γάλακτος και παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, της εκτροφής οικόσιτων ζώων, της κουράς των προβάτων και άλλα πολλά.